Każdy człowiek powinien spisać swój testament, czyli rozporządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci. Ludzie w średnim wieku rzadko myślą o swojej śmierci, a tymczasem przecież nie można przewidzieć własnego odejścia ze świata. Z reguły testamentu nie spisujemy, o ile nie jesteśmy w starszym wieku.
Czy testament zawsze trzeba spisać na kartce papieru? Nie zawsze.
Jeśli planujesz napisanie własnej ostatniej woli, poniższy tekst jest dla Ciebie.
Posłuchaj…
Rodzaje testamentów
W ogólnym rozumieniu testament to rozporządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci.
Kodeks cywilny rozróżnia kilka rodzajów testamentów, dzieląc je na:
- testamenty zwykłe, oraz
- testamenty szczególne.
Testament zwykły
Kolejno – testamenty zwykłe dzielą się na:
- własnoręczny,
- notarialny,
- allograficzny.
Testament własnoręczny
W myśl art. 949 §1 kc, wymaga spełnienia trzech przesłanek:
- musi w całości zostać napisany odręcznie przez spadkodawcę (wykluczone jest posługiwanie się przez spadkodawcę urządzeniami technicznymi służącymi do pisania, natomiast dowolny jest język jakim się posługuje, bez znaczenia są przybory do pisania, którymi się posługuje, czy też chociażby materiał, na którym utrwala swoje oświadczenie – równie dobrze może być to skóra, ściana, płótno – niekoniecznie tylko papier)
- musi zostać przez niego podpisany oraz
- opatrzony datą.
Niezachowanie wymogu pisma własnoręcznego, jak również brak podpisu wiążą się z nieważnością testamentu. Brak daty natomiast nie zawsze będzie miał taki skutek.
Biorąc pod uwagę powyższe jest to forma zastrzeżona tak naprawdę jedynie dla osób potrafiących czytać i pisać.
Testament notarialny
Jak sama nazwa wskazuje, testament notarialny to testament sporządzony w formie aktu notarialnego, przed notariuszem.
Testament sporządzony w formie aktu notarialnego ma moc dowodową równą mocy dokumentu publicznego.
W przeciwieństwie do testamentu własnoręcznego, testament notarialny mogą wobec tego sporządzić także osoby niewidome, głuche, nieme, głuchonieme, nieumiejące pisać i czytać, nieznające języka polskiego.
Tym bardziej dopuszczalne jest sporządzenie w formie notarialnej testamentu przez osobę, która nie może wypowiadać się w sposób artykułowany, porozumieć się za pomocą gestów, dźwięków czy w inny sposób.
Testament allograficzny
W przypadku testamentu allograficznego, zgodnie z brzmieniem art. 951 kc:
spadkodawca może sporządzić testament także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków.
Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków.
Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.
Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w sposób przewidziany w artykule niniejszym.
Zobacz: wzór wniosku o nabycie spadku>>
Testamenty szczególne
Do testamentów szczególnych należą:
- ustny,
- podróżny i
- wojskowy.
Musisz wiedzieć, że testamenty szczególne mogą być sporządzone tylko w razie istnienia określonych w ustawie szczególnych okoliczności, a ich moc prawna jest ograniczona w czasie.
Testament ustny
Zgodnie z art. 952 kc testament ustny można sporządzić, jeżeli:
istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.
Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie.
W wypadku gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem.
Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.
Testament podróżny
Testament podróżny, w myśl art. 953 kc można sporządzić podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków.
Dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca.
Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy.
Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.
Testament wojskowy
W przypadku testamentu wojskowego, o którym mowa w art. 954 kc, jego szczególną formę określi rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej wydane w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości.
Testament w takiej formie może zostać sporządzony tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli.
***
Jak widzisz, różne są formy spisania ostatniej woli. Jeśli masz wątpliwości, jak postąpić w swojej sytuacji, napisz do mnie bezpośrednio korzystając z formularza, który znajdziesz na dole strony!
Anna Błach
adwokat
radca prawny
Photo by Harli Marten on Unsplash
***
Aktualni uprawnieni do dziedziczenia z ustawy
Postępowania spadkowe po osobach, które zmarły pod dniu 28 czerwca 2009r. toczą się na nowych zasadach, które dopuściły do dziedziczenia ustawowego znacznie większą liczbę osób [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }