Anna Błach

adwokat
radca prawny

Codziennie w swojej pracy zawodowej zajmuję się sprawami spadkowymi. Prowadziłam setki spraw sądowych. Dlatego też postanowiłam napisać tutaj odpowiedzi na pytania, które najczęściej stawiają klienci w mojej kancelarii. Nie zawsze radzą sobie oni z prawem. Bo choć każdy z nich ma prawo do szczęścia, lecz nie każdy ma szczęście do prawa. Jednak na pewno mieli oni szczęście, że trafili do mojej kancelarii.
[Więcej >>>]

Umyślne ukrycie testamentu (928 kc)

Anna Błach31 grudnia 2020Komentarze (0)

Umyślne ukrycie testamentu stanowi jedną z form, instytucji niegodności dziedziczenia, o której mówi art. 928 kc. (o spadkobiercy, który jest niegodny dziedziczenia pisałam wcześniej tutaj>>).

Umyślnie dokonane czynności polegających na zniszczeniu, podrobieniu, przerobieniu lub ukryciu testamentu spadkodawcy, to po prostu przestępstwo. 

Na czym polega ukrycie testamentu?

Posłuchaj…

Umyślne ukrycie testamentu

Umyślne ukrycie testamentu może skutkować uznaniem za niegodnego

Uznanie za niegodnego najogólniej rzecz ujmując podyktowane jest pobudkami natury etycznej i powoduje wyłączenie owego niegodnego spadkobiercy od dziedziczenia tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.

Wówczas jego udział spadkowy przypada innym spadkobiercom – testamentowym, w ramach podstawienia lub przyrostu, albo ustawowym.

Uznanie za niegodnego ma konsekwencje zarówno w przypadku dziedziczenia testamentowego, jak i ustawowego.

Dodatkowo uznany za niegodnego pozbawiony jest również prawa do zachowku, natomiast zapis uczyniony na jego rzecz staje się bezskuteczny.

Podstawowym założeniem koncepcji niegodności dziedziczenia jest bowiem niedopuszczenie do tego, aby niegodny osiągnął jakiekolwiek korzyści ze spadku.

Niegodny dziedziczenia - wyjaśnia adwoka Anna Błach

Kiedy spadkobierca jest uznany za niegodnego dziedziczenia?

Art. 928 kc przewiduje trzy przykłady zachowań, które uzasadniają uznanie spadkobiercy za niegodnego, a mianowicie, kiedy spadkobierca:

1) dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;

2) podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;

3) umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Wskazać należy w pierwszej kolejności, że za niegodną z tytułu umyślnego ukrycia testamentu można uznać jedynie osobę, która dziedziczy bezpośrednio po spadkodawcy – będącą spadkobiercą i która dopuściła się takiego czynu.

W przypadku, gdyby ukrycia testamentu dopuściła się osoba trzecia, nawet jeżeli mogłaby dziedziczyć po spadkobiercy, to sytuacja ta nie uzasadniałaby uznania spadkobiercy za niegodnego. 

Rodzaje działań i wina spadkobiercy

Umyślne ukrycie testamentu może polegać zarówno na bezpośrednim działaniu spadkobiercy polegającym na świadomej zmianie miejsca jego przechowywania w taki sposób, że staje się on niedostępny dla innych, jak też na nieujawnieniu miejsca, w którym się on znajduje, zainteresowanym w jego ujawnieniu osobom trzecim.

Jeżeli natomiast osoba trzecia na polecenie spadkobiercy dopuszcza się ukrycia testamentu, to zachowanie takie mimo wszystko powinno być przypisane spadkobiercy, co tym bardziej uzasadnia jego niegodność.koszty sprawy spadkowej - temida sprawiedliwa

Zauważyć należy, że również wówczas, gdy spadkobierca ukrywa jeden z kilku oryginałów testamentu własnoręcznego, może być na zasadach ogólnych uznany za niegodnego dziedziczenia.

W takiej sytuacji nie ma znaczenia, czy spadkobierca działał sam, czy w porozumieniu z innymi posiadaczami pozostałych oryginałów testamentu.

Wątpliwe jest jednak uznanie spadkobiercy za niegodnego w sytuacji, w której miał świadomość, że istnieje kilka egzemplarzy testamentu własnoręcznego i nie ujawnił oryginału, którego był posiadaczem, gdyż był przekonany, że testament taki ujawnią inne osoby, które również są w posiadaniu oryginalnych egzemplarzy – jednak takie przekonanie spadkobiercy musi być oparte na uzasadnionych powodach. 

Dodatkowo przyjęto, że nie uznaje się za niegodnego spadkobiercy, który zniszczył testament, o którym sądził, że nie ma znaczenia prawnego w związku z odnalezieniem się testamentu sporządzonego przez spadkodawcę wcześniej.

Podobnie, nie uzasadnia również uznanie za niegodnego ukrycie testamentu, który został odwołany. Osoba, która dopuszcza się umyślnego ukrycia testamentu musi być przekonana, że w danej sytuacji chodzi o ważny testament spadkodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy spadkobierca bezpośrednio odnosi korzyść ze swojego działania, czy też korzyść ta jest dedykowana innej osobie

Ponadto, nie można uznać za niegodnego małoletniego lub osoby podlegającej opiece bądź kurateli, jeżeli ukrycia testamentu dokonali ich przedstawiciele ustawowi. 

Ukrycie testamentu przez osobę trzecią

Należy także mieć na uwadze, że ukrycie testamentu przez osobę trzecią, nawet jeżeli byłaby to osoba, która potencjalnie mogłaby dziedziczyć po spadkobiercy, nie uzasadnia niegodności innych spadkobierców

Niezależnie od powyższego, należy pamiętać o tym, że oprócz konsekwencji, o których mowa powyżej, umyślnie dokonane czynności polegających na zniszczeniu, podrobieniu, przerobieniu lub ukryciu testamentu spadkodawcy spełniają przesłankę przestępstwa określonego w art. 276 w zw. z art. 115 § 14 kk.

W myśl art. 276 kk podlega karze ten, kto niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznym, ukrywa lub usuwa dokument, którym nie ma prawa wyłącznie rozporządzać. 

Jeśli masz do mnie pytania, napisz w formularzu, który znajdziesz na dole strony.

Anna Błach
adwokat
radca prawny

Photo by Malik Earnest on Unsplash

***

Wzory pism

  1. Pozew o uznanie za niegodnego dziedziczenia
  2. Pozew o zachowek [Czytaj dalej…]

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka adwokat Anna Błach w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka adwokat Anna Błach w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: