Od 23 października 2011r. uprawnieni do zachowku mają 5 lat na wniesienie do sądu pozwu o zapłatę przeciwko spadkobiercom testamentowym lub obdarowanym.
Dotyczy to również roszczeń powstałych przed tą datą, jeśli się do tego dnia nie przedawniły.
Co to jest zachowek?
Zachowek to suma pieniężna odpowiadająca połowie wartości udziału w spadku, jaki przypadałby uprawnionym do niego, gdyby byli oni powołani do spadku z ustawy.
W niektórych przypadkach, gdy uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo małoletni, zachowek odpowiada wartości 2/3 udziału.
Uprawnieni do zachowku to w pierwszej kolejności dzieci i małżonek zmarłego.
Jeśli któreś dziecko nie żyje, to zachowek przechodzi na jego dzieci, czyli wnuki zmarłego.
Gdy zmarły nie zostawił potomstwa, prawo do zachowku mają jego rodzice.
Zachowku nie otrzyma zatem rodzeństwo zmarłego.
O zachowek trzeba wystąpić do spadkobiercy.
5-letni termin na przedawnienie zachowku
Zachowek, jako roszczenie majątkowe, podlega przedawnieniu po upływie określonego w ustawie czasu.
Do 23 października 2011 r. roszczenia z tego tytułu przedawniały się z upływem 3 lat od dnia ogłoszenia testamentu.
Teraz termin ten wynosi 5 lat.
Dłuższy, pięcioletni termin dotyczy również roszczeń o uzupełnienie zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny.
Liczy się go jednak od otwarcia spadku, czyli od chwili śmierci spadkodawcy.
Co istotne, pięcioletni termin ma zastosowanie również do tych roszczeń o zachowek, które powstały przed dniem wejścia w życie nowelizacji kodeksu cywilnego, czyli przed 23 października 2011 i w tym dniu jeszcze nie były przedawnione.
Na czym polega instytucja przedawnienia?
Instytucja przedawnienia polega na tym, iż po upływie określonego czasu ten, który był zobowiązany do spełnienia określonego świadczenia może legalnie uchylić się od jego zaspokojenia.
Sąd w postępowaniu cywilnym nie uwzględnia zarzutu przedawnienia z urzędu.
Zgłoszenie tego zarzutu stanowi uprawnienie zobowiązanego do spełnienia świadczenia i tylko on może go zgłosić.
Sąd może jednak nie uwzględnić zarzutu, gdyby byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Zobowiązany do zapłaty zachowku może również zrzec się korzystania z zarzutu przedawnienia.
Oświadczenie to musi dojść w drugiej strony, jest nieodwołalne i może zostać złożone dopiero, gdy termin przedawnienia upłynie.
Anna Błach
adwokat
radca prawny
Photo by Aron Visuals on Unsplash
***
Zachowek – jak obliczyć
Roszczenie o zachowek przysługuje wtedy, gdy uprawniony nie otrzymał z majątku zmarłego żadnej korzyści majątkowej tzn. nie został ustanowiony spadkobiercą ani zapisobiercą ani nie otrzymał darowizny za życia spadkodawcy.
Jeżeli otrzymał w ten sposób pewną korzyść, ale jest ona mniejsza niż należny zachowek, to przysługuje mu roszczenie o uzupełnienie zachowku [Czytaj dalej…]
{ 2 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Pani Mecenas, dziękuję za tyle cennych informacji! Pani blog jest kopalnią wiedzy na temat spadkowy.
Pani Mecenas, proszę mi powiedzieć, czy pozew o zachowek wnosi się na jakimś formularzu? Czy nie – muszę go napisać ręcznie od początku do końca? Jeśli gdzieś taka informacja się w blogu znajduje, proszę Panią o linka do tego artykułu.
Z góry serdecznie dziękuję Pani za odpowiedź!
Ola
witam, nie ma formularza na którym należy złożyć pozew o zachowek. Można go napisać ręcznie lub na komputerze. Choć myślę, że w dzisiejszych czasach, gdy sędziowie przyzwyczajeni są do druku komputerowego, lepiej dla Pani będzie jeśli napisze Pani pozew na kompueterze, a następnie osobiście podpisze. Będzie on po prostu czytelniejszy. Na moim blogu jest natomiast wzór (bardzo ogólny szkic) pozwu o zachowek, którzy powinien Pani pomóc w napisaniu pozwu.