Postępowania spadkowe po osobach, które zmarły pod dniu 28 czerwca 2009r. toczą się na nowych zasadach, które dopuściły do dziedziczenia ustawowego znacznie większą liczbę osób.
Natomiast co się tyczy osób, które zmarły przed tą datą, to dziedziczą po nich zgodnie z dotychczasowymi zasadami: małżonek i dzieci spadkobiercy (i dalsi zstępni), a także w dalszej kolejności rodzice i rodzeństwo (i ewentualnie ich zstępni).
Aktualni uprawnieni do dziedziczenia z ustawy
Natomiast od 28 czerwca 2009 r. będzie aż 6 kręgów spadkobierców, które znacząco rozszerzają liczbę krewnych uprawnionych do dziedziczenia ustawowego.
1.Małżonek i dzieci
Dziecko spadkodawcy zawsze ma pierwszeństwo w dziedziczeniu czyli wyłącza wszystkie kolejne kręgi.
Jedyną osobą, z którą muszą się dzielić dzieci jest małżonek spadkodawcy.
Jego udział w spadku nie może być mniejszy niż 1/4.
Jeśli małżonek nie dożyje otwarcia spadku, wtedy dzieci dziedziczą całość.
Natomiast jeśli spadkodawca przeżyje swoje dziecko, to wtedy dziedziczą jego wnukowie i ewentualnie dalsi zstępni.
To rozwiązanie nie uległo zatem zmianie.
2. Małżonek i rodzice
Jeśli spadkodawca nie ma w chwili śmierci dzieci (ani wnuków, ani prawnuków) spadek będą dziedziczyć łącznie małżonek i rodzice.
W tych okolicznościach do spadku nie będzie powołane rodzeństwo spadkodawcy, jak ma to ma miejsce przed 28.06.2009 r.
Udział małżonka w takim zbiegu wynosi 1/2, a każdy z rodziców otrzyma po 1/4 spadku.
Jeśli z kolei jeden z rodziców nie dożył otwarcia spadku to jego udział przypada rodzeństwu spadkodawcy lub ich zstępnym.
Rodzice sami odziedziczą spadek po zmarłym dziecku jeśli nie miało ono małżonka ani zstępnych.
W poprzednim stanie prawnym rodzice dziedziczyli łącznie z rodzeństwem – przy czym po 1/4 spadku przypadało każdemu z rodziców, a pozostała część dzieliła się pomiędzy rodzeństwo.
3. Rodzeństwo
Dziedziczy jedynie, jeśli jedno z rodziców spadkodawcy nie żyje (a ten nie miał dzieci).
Rodzeństwo będzie bowiem dziedziczyć dopiero w miejsce rodziców – tak więc mogą dziedziczyć:
- z małżonkiem, gdy rodzice nie żyje
- z małżonkiem i z jednym z rodziców
- samodzielnie – jeśli zmarły nie miał w momencie śmierci , ani małżonka, ani zstępnych, a rodzice nie żyją.
Natomiast gdy w chwili spadkodawcy nie żyło także jego rodzeństwo a żyli dzieci lub zstępni rodzeństwa to oni tez będą dziedziczyć.
4. Dziadkowie i dalsi kuzyni
I całkowita nowość – jak dotąd dziadkowie nie mogli dziedziczyć z ustawy, teraz jednak to się zmieniło.
Dziadkowie zmarłego powołani będą do spadku, ale wyłącznie gdy nie miał on krewnych wskazanych we wcześniejszych punktach (czyli nie miał dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa).
Udział każdego z czwórki dziadków wynosi po 1/4, a jeśli któreś z nich nie dożyło otwarcia spadku jego udział przypada jego zstępnym (czyli rodzeństwu rodziców spadkodawcy – wujkom i ciociom zmarłego).
Oznacza to, że do spadku może być powołane wujostwo spadkodawcy, a w przypadku ich śmierci, również kuzyni (czyli zstępni wujostwa).
5. Pasierbowie
Pasierbowie – czyli dzieci małżonka spadkodawcy – również będą mogli dziedziczyć.
Prawo do dziedziczenie przypada im dopiero gdy w momencie śmierci spadkodawcy nie można było wskazać krewnych.
6. Gmina i Skarb Państwa
W braku wyżej wymienionych krewnych i pasierbów, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Gdy ostatniego miejsca zamieszkania nie da się ustalić albo jego ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się za granicą, to spadek przypada Skarbowi Państwa jako ostatniemu już uprawnionemu spadkobiercy ustawowemu.
Pozycja gminy lub Skarbu Państwa różni się jednak od pozycji innych spadkobierców.
Podmioty te nie mogą bowiem odrzucić spadku, który przypadł im z mocy ustawy.
Tacy spadkobiercy traktowani są jako „przymusowi”.
Anna Błach
adwokat
radca prawny
Photo by Tyler Nix on Unsplash
***
Spadek – czy możesz go nie przyjąć?
Jeśli w skład spadku wchodzą długi lub też istnieją inne powody, dla których spadkobiercy nie chcą przyjąć spadku, mogą go odrzucić.
Powinni jednak uczynić to w terminie zakreślonym przez kodeks cywilny i zachować odpowiednią formę dla swojego oświadczenia [Czytaj dalej…]
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Sprawy, które dotyczą dziedziczenie wymagają konsultacji prawnych, bo nie jesteśmy w stanie wszystkiego wiedzieć. Nie należy doprowadzać do dodatkowych problemów. Dlatego należy korzystać z porad prawnych.